FOKKER D-XXI

De Fokker D.XXI (of D.21) was een klein jachtvliegtuig, dat door Fokker werd ontwikkeld in de jaren 30 van de 20e eeuw.

De D.XXI was bedoeld voor de onderschepping van vijandelijke vliegtuigen. Het toestel werd ontworpen voor het ML-KNIL, dat echter koos voor Amerikaanse toestellen. Vervolgens werd de D.XXI aangeschaft door de LVA, de Luchtvaartafdeling van het Nederlandse leger, die de eerste exemplaren in 1938 in dienst stelde. Dit waren exemplaren met een krachtiger motor, die volgens Finse specificaties waren ontwikkeld. De D.XXI werd met de oorspronkelijke lichtere motor geleverd aan Denemarken en met de zwaardere motor aan Finland. Denemarken bouwde tien exemplaren in licentie. Finland bouwde het type eveneens in licentie en gebruikte het met succes tijdens de Winteroorlog. Na de Winteroorlog hervatte Finland de productie, met een andere motor. 

Bij het begin van de Winteroorlog had Finland 36 toestellen gebouwd en in dienst, alle met Mercury VIII motor. Naast de verouderde Bulldog tweedekkers, waren dit op dat moment de enige Finse jachtvliegtuigen. De D.XXI voldeed uitstekend bij de inzet tegen bommenwerpers maar had moeite met de wendbare I-15, I-153 en I-16 jagers. De Finse luchtmacht legde zich daarom toe op het bestrijden van bommenwerpers. En met succes, want de D.XXI haalde 119 overwinningen tegen slechts enkele verliezen. 

Op 10 mei 1940 werd Nederland overvallen. Bij de LVA werden patrouilles vaak met 3 kisten gevlogen. Alleen de patrouilleleider had een radio aan boord, en wanneer hij orders van de grond ontving moest hij zijn vleugelmannen met handsignalen instrueren. Door de geringe snelheid, in belangrijke mate door het vaste onderstel en het geringe motorvermogen veroorzaakt, was de jager in het nadeel tegenover de Messerschmitt Bf 109. Het toestel had wel grotere wendbaarheid en een kleinere draaicirkel. Een boordkanon was een gemis in de bewapening.

Hoewel de Fokker D.XXI het samen met het andere operationele type, de Fokker G.I, redelijk deed tegenover de moderne jagers en bommenwerpers van de Duitse Luftwaffe, gaven het kwantitatieve en het kwalitatieve overwicht van de vijand uiteindelijk de doorslag. 

Twee uitvoeringen mogelijk; 

• FOKKER D-XXI - 1-II-1 LvR (1.Ja Va) (1st Fighter Squadron), De Kooy, Autumn 1939, Koninklijke Nederlandse Luchtmacht. 

• FOKKER D-XXI - Finse Luchtmacht.

Schaal 1:72

PM 201