Fokker D.21 Fighter

De Fokker D.XXI (of D.21) was een klein jachtvliegtuig, dat door Fokker werd ontwikkeld in de jaren dertig.

Bij het begin van de Winteroorlog had Finland 36 toestellen gebouwd en in dienst, alle met Mercury VIII-motor. Naast de verouderde Bristol Bulldog-tweedekkers waren dit op dat moment de enige Finse jachtvliegtuigen. De D.XXI voldeed uitstekend bij de inzet tegen bommenwerpers maar had moeite met de wendbare I-15-, I-153- en I-16-jagers. De Finse luchtmacht legde zich daarom toe op het bestrijden van bommenwerpers. En met succes, want de D.XXI haalde 119 overwinningen tegen slechts enkele verliezen. Vanaf februari 1940, vlak voor het einde van de Winteroorlog, begonnen andere jachtvliegtuigen te arriveren en werd de Fokker als belangrijkste jachtvliegtuig afgelost. Wel was inmiddels begonnen met de bouw van een nieuwe serie van 50 toestellen met een Pratt & Whitney Twin Wasp Junior-motor. Deze was in principe even krachtig als de Mercury, maar had een hoger gewicht en voldeed mede daardoor minder goed. Bij de hervatting van de oorlog in 1941 werd de Fokker voornamelijk nog ingezet bij grondaanvallen. Exemplaren die de oorlog overleefden vlogen nog tot 1948. De D.XXI vormt nadien in Finland een icoon voor de ongelijke overlevingsstrijd van 1939-1940.

Op 10 mei 1940 werd Nederland overvallen. Bij de LVA werden patrouilles vaak met drie toestellen gevlogen. Alleen de patrouilleleider had een radio aan boord, en wanneer hij orders van de grond ontving moest hij zijn vleugelmannen met handsignalen instrueren.
Door de geringe snelheid, in belangrijke mate door het vaste onderstel en het geringe motorvermogen veroorzaakt, was de D.XXI in het nadeel tegenover de Messerschmitt Bf 109. Het toestel had wel grotere wendbaarheid en een kleinere draaicirkel. Een boordkanon was een gemis in de bewapening.

In zijn boek Oorlogsvlieger van Oranje (1980) beschreef Bob van der Stok zijn ervaringen met de D.XXI gedurende 10 tot 14 mei 1940. Hoewel de Fokker D.XXI het samen met het andere operationele type, de Fokker G.I, redelijk deed tegenover de moderne jagers en bommenwerpers van de Duitse Luftwaffe, gaven het kwantitatieve en het kwalitatieve overwicht van de vijand uiteindelijk de doorslag.

Twee uitvoeringen mogelijk;

• Fokker D.XXI - Finnish Air Force, Fighter Squadron TLeLV 12, FR-92, Finland, June 1941.

• Fokker D.XXI - Luchtvaartbrigade / Netherlands Army Aviation Brigade, 1 Fighter Group (1 JaVA),  223, flown by Jack van Zuijlen, DeKooy, The Netherlands, May 1940.

Afmeting;

• Lang; 152 mm.

Aantal onderdelen; 35

Schaal 1:72

Released by Frog in 1975.

Frog F223